Lợi ích và thách thức của sản xuất tinh gọn trong thời đại 4.0

Thách thức của sản xuất tinh gọn trong thời đại 4.0 là điều mà nhiều doanh nghiệp đang gặp phải. Bởi lẽ sự phát triển nhanh chóng của các công nghệ mới như robot, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật,... sản xuất tinh gọn đang đối mặt với nhiều thách thức mới mà cần phải được giải quyết kịp thời để duy trì và phát huy lợi thế cạnh tranh. 

Bài viết này sẽ trình bày một số thách thức chính của sản xuất tinh gọn trong thời đại 4.0 và đề xuất một số giải pháp để vượt qua chúng.

1. Sản xuất tinh gọn có gì nổi bật so với phương pháp truyền thống?

Sản xuất tinh gọn và sản xuất truyền thống là hai phương pháp quản lý sản xuất khác nhau về mục tiêu, chiến lược và công cụ.

Dưới đây là một số điểm so sánh giữa hai phương pháp này:

	Sản xuất tinh gọn	Sản xuất truyền thống
Mục tiêu	Sản xuất tinh gọn nhằm tạo ra giá trị cho khách hàng bằng cách loại bỏ lãng phí và tối ưu hóa quy trình sản xuất.	Sản xuất truyền thống nhằm tăng năng suất và giảm chi phí bằng cách sản xuất hàng loạt với quy mô lớn.
Chiến lược	Sản xuất tinh gọn áp dụng các nguyên tắc như xác định giá trị từ góc nhìn khách hàng, xây dựng sơ đồ dòng giá trị, thiết lập luồng sản xuất kéo, thực hiện cải tiến liên tục và theo đuổi sự hoàn hảo.	Sản xuất truyền thống áp dụng các nguyên tắc như xây dựng chiến lược của công ty và đánh giá hiệu quả thực hiện công việc dựa vào các mục tiêu tài chính, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng phòng ban, chú trọng đến năng suất lao động và hiệu quả sử dụng trang thiết bị.
Công cụ	Sản xuất tinh gọn sử dụng các công cụ như Six sigma, Standardized Work, Muda và Kaizen, Kanban, 5S, Value Stream Mapping (VSM), PDCA.	Sản xuất truyền thống sử dụng các công cụ như phân tích tài chính, so sánh chi phí thực tế với định mức, đo lường năng suất lao động và hiệu quả sử dụng trang thiết bị.

Tóm lại, sản xuất tinh gọn là một phương pháp quản lý sản xuất hiện đại, linh hoạt và khách hàng trung tâm. Sản xuất truyền thống là một phương pháp quản lý sản xuất cổ điển, cứng nhắc và doanh nghiệp trung tâm.

Mỗi phương pháp có ưu và nhược điểm riêng, doanh nghiệp cần chọn lựa phương pháp phù hợp với điều kiện và mục tiêu của mình.

2. Những lợi ích của sản xuất tinh gọn trong thời đại 4.0

Những lợi ích của sản xuất tinh gọn trong thời đại 4.0 có thể kể đến như sau:

• Giảm chi phí tồn kho, loại bỏ hao phí trong sản xuất, cải thiện năng suất và chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Đây là những lợi ích cơ bản của sản xuất tinh gọn mà các doanh nghiệp đã áp dụng từ lâu.
• Rút ngắn thời gian chu trình sản xuất, cung cấp dịch vụ. Nhờ hợp lý hóa các quá trình giá tạo giá trị, cùng với việc giảm thiểu các hoạt động không gia tăng giá trị, loại bỏ lãng phí do sự chờ đợi giữa các công đoạn, rút ngắn thời gian chuẩn bị cho quá trình sản xuất và thời gian chuyển đổi việc sản xuất các sản phẩm khác nhau. Điều này giúp doanh nghiệp nhanh chóng đáp ứng nhu cầu của khách hàng và tăng tính linh hoạt.
• Tăng khả năng đối ứng một cách linh hoạt. Nhờ kết hợp sản xuất tinh gọn với các công nghệ 4.0 như Internet vạn vật, cảm biến, robot, dữ liệu lớn,... Các doanh nghiệp có thể thu thập và phân tích dữ liệu về quá trình sản xuất và nhu cầu khách hàng một cách chính xác và kịp thời, từ đó điều chỉnh và tùy biến sản phẩm theo yêu cầu của từng khách hàng.
• Động viên tinh thần làm việc của nhân viên. Sản xuất tinh gọn khuyến khích sự tham gia và cam kết của nhân viên trong quá trình sản xuất, bằng cách cho họ có quyền đề xuất và thực hiện các cải tiến nhỏ để loại bỏ hao phí và tăng chất lượng. Nhân viên cũng được đào tạo và nâng cao kỹ năng để sử dụng các công nghệ mới.

3. Thách thức của sản xuất tinh gọn trong thời đại 4.0

Thách thức của sản xuất tinh gọn trong thời đại 4.0 là một chủ đề rất thú vị và quan trọng. Một số thách thức chính có thể kể đến như sau:

• Sự cạnh tranh gay gắt từ các công nghệ mới, như robot, trí tuệ nhân tạo, sản xuất bồi đắp, Internet vạn vật,... Các công nghệ này có thể làm giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất và chất lượng, nhưng cũng đòi hỏi các doanh nghiệp phải đầu tư nhiều hơn vào nghiên cứu và phát triển, cập nhật và nâng cấp thiết bị, đào tạo và thay đổi nhân sự.
• Sự thay đổi nhanh chóng của nhu cầu khách hàng, yêu cầu các doanh nghiệp phải linh hoạt và sáng tạo để đáp ứng được các yêu cầu về thiết kế, chất liệu, màu sắc, kích thước,... Các doanh nghiệp cần phải có khả năng dự báo và phân tích thị trường, tùy biến sản phẩm theo yêu cầu của từng khách hàng.
• Sự hạn chế của các hoạt động sáng tạo trong sản xuất tinh gọn. Một số người cho rằng sản xuất tinh gọn chỉ tập trung vào việc loại bỏ hao phí và cải tiến liên tục, nhưng không khuyến khích các hoạt động sáng tạo và đổi mới. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn đúng, vì sản xuất tinh gọn cũng có thể kết hợp với các phương pháp khác như thiết kế sáng tạo (design thinking), phát triển sản phẩm tối thiểu có khả năng (minimum viable product),... để tạo ra các giải pháp mới cho khách hàng.
• Sự phụ thuộc vào con người trong sản xuất tinh gọn. Một số người cho rằng sản xuất tinh gọn quá dựa vào sự tham gia và cam kết của con người trong quá trình sản xuất, nhưng không có sự hỗ trợ của công nghệ. Tuy nhiên, điều này cũng không hoàn toàn đúng, vì sản xuất tinh gọn không phải là một mô hình cố định mà là một triết lý linh hoạt và thích ứng với môi trường. Các doanh nghiệp có thể kết hợp sản xuất tinh gọn với các công nghệ 4.0 để tăng cường hiệu quả và giảm rủi ro.

4. Giải pháp vượt qua thách thức của sản xuất tinh gọn trong thời đại 4.0

Một số giải pháp vượt qua thách thức của sản xuất tinh gọn trong thời đại 4.0 có thể kể đến như sau:

• Kết hợp sản xuất tinh gọn với các công nghệ 4.0 để tạo ra một mô hình sản xuất tinh gọn kỹ thuật số (Digital Lean Manufacturing). Đây là một mô hình sản xuất dựa trên việc sử dụng các công nghệ số như Internet vạn vật, cảm biến, robot, dữ liệu lớn, v.v. để thu thập và phân tích dữ liệu về quá trình sản xuất và nhu cầu khách hàng, từ đó điều chỉnh và tùy biến sản phẩm theo yêu cầu của từng khách hàng. Mô hình này giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng, linh hoạt và khả năng đáp ứng nhanh chóng.
• Đổi mới và sáng tạo trong sản xuất tinh gọn. Đây là việc áp dụng các phương pháp khác như thiết kế sáng tạo (design thinking), phát triển sản phẩm tối thiểu có khả năng (minimum viable product), v.v. để tạo ra các giải pháp mới cho khách hàng. Điều này giúp doanh nghiệp tăng cường khả năng cạnh tranh và phù hợp với thị trường.
• Đào tạo và nâng cao kỹ năng cho nhân viên trong sản xuất tinh gọn. Đây là việc cung cấp cho nhân viên các kiến thức và kỹ năng cần thiết để sử dụng các công nghệ mới, đề xuất và thực hiện các cải tiến nhỏ, làm việc theo nhóm và chia sẻ thông tin. Điều này giúp doanh nghiệp tạo ra một văn hóa làm việc tích cực và hiệu quả.

Sản xuất tinh gọn là một chiến lược sản xuất hiệu quả và phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp và doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong thời đại 4.0, sản xuất tinh gọn cũng phải đối mặt với nhiều thách thức mới do sự cạnh tranh gay gắt từ các công nghệ mới, sự thay đổi nhanh chóng của nhu cầu khách hàng, sự hạn chế của các hoạt động sáng tạo trong sản xuất tinh gọn và sự phụ thuộc vào con người trong sản xuất tinh gọn. Để vượt qua những thách thức này, các doanh nghiệp cần áp dụng các giải pháp như kết hợp sản xuất tinh gọn với các công nghệ 4.0 để tạo ra một mô hình sản xuất tinh gọn kỹ thuật số, đổi mới và sáng tạo trong sản xuất tinh gọn, đào tạo và nâng cao kỹ năng cho nhân viên trong sản xuất tinh gọn. Bằng cách làm như vậy, các doanh nghiệp có thể duy trì và phát huy lợi thế cạnh tranh của sản xuất tinh gọn trong thời đại 4.0.

>>> Xem thêm: Các công cụ và phương pháp sản xuất tinh gọn phổ biến